Prowadzฤ…cy:

Bล‚ogosล‚awiony, ktรณry przybywa w Imieniu Pana. Bล‚ogosล‚awimy Ciฤ™ w ลšwiฤ…tyni Pana. Pan jest Bogiem. On nas oล›wieca. Ty jesteล› moim Bogiem, bฤ™dฤ™ Ci dziฤ™kowaล‚. Mรณj Boลผe bฤ™dฤ™ Ciฤ™ wywyลผszaล‚. Dziฤ™kujcie Panu bo on dobry jest, a jego dobroฤ‡ trwa na wieki.Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, Stwรณrco owocu winoroล›li. Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry zaspokaja nasze duchowe i fizyczne potrzeby, ktรณry daล‚ nam odkupienie i obfite ลผycie w Mesjaszu Jezusie.

Pijemy czwarty kielich wina wspierajฤ…c siฤ™ na lewym boku.

Zakoล„czyliล›my naszฤ… wieczerzฤ™ Paschalnฤ… zgodnie ze zwyczajem, prawem i ล‚askฤ…. Tak jak mieliล›my przywilej (ล‚askฤ™), aby obchodziฤ‡ to w tym roku, niech teลผ tak bฤ™dzie w przyszล‚ym roku.

O, Ojcze w niebiosach, odnรณw zgromadzenie Izraela w Twojej miล‚oล›ci, poprowadลบ w radoล›ci Twรณj lud odkupiony na Syjon.

W nastฤ™pnym roku w Jerozolimie!!!

Razem:

Gล‚os pieล›ni i zbawienia jest w namiotach sprawiedliwych. Otwรณrzcie bramy sprawiedliwoล›ci dla mnie, wejdฤ™ przez nie, aby dziฤ™kowaฤ‡ Panu. To jest brama Pana, przez ktรณra wejdฤ… sprawiedliwi. Bฤ™dฤ™ bล‚ogosล‚awiฤ‡ Ci, bo odpowiedziaล‚eล› mi i staล‚eล› siฤ™ moim zbawieniem. Kamieล„, ktรณry odrzucili budowniczowie, staล‚ siฤ™ kamieniem wฤ™gielnym. To daล‚ nam Pan. To jest cudowne. Oto jest dzieล„, ktรณry Pan nam daล‚, weselmy siฤ™ i radujmy siฤ™ w nim.

Halel i kielich chwaล‚y

 

Napeล‚nij czwarty kielich.

Wielki Halel: Psalm 136 (caล‚y)

1. Wysล‚awiajcie Pana, albowiem jest dobry, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

2. Wysล‚awiajcie Boga nad bogami! Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

3. Wysล‚awiajcie Pana nad pany, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

4. Tego, ktรณry sam czyni wielkie cuda, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

5. Tego, ktรณry mฤ…drze niebiosa uczyniล‚, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

6. Tego, ktรณry rozpostarล‚ ziemiฤ™ na wodach, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

7. Tego, ktรณry uczyniล‚ wielkie ล›wiatล‚a, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

8. Sล‚oล„ce, aby panowaล‚o we dnie, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

9. Ksiฤ™ลผyc i gwiazdy, aby panowaล‚y w nocy, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

10. Tego, ktรณry pobiล‚ Egipt w pierworodnych jego, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

11. Wyprowadziล‚ Izraela spoล›rรณd nich, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

12. Mocnฤ… rฤ™kฤ… i podniesionym ramieniem, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

13. On rozdzieliล‚ Morze Czerwone na czฤ™ล›ci, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

14. I przeprowadziล‚ Izraela ล›rodkiem jego, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

15. Wrzuciล‚ faraona i wojsko jego w Morze Czerwone, Albowiem na wieki trwa ล‚aska j ego!

16. Prowadziล‚ lud swรณj przez pustyniฤ™, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

17. Pobiล‚ krรณlรณw wielkich, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

18. Zabiล‚ potฤ™ลผnych krรณlรณw, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

19. Sychona, krรณla Amorejczykรณw, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

20. I Oga, krรณla Baszanu, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

21. Daล‚ im ziemiฤ™ w dziedzictwo, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

22. W dziedzictwo Izraelowi, sล‚udze swemu, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

23. W poniลผeniu naszym pamiฤ™taล‚ o nas, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

24. Wybawiล‚ nas od nieprzyjaciรณล‚ naszych, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

25. Daje pokarm wszelkiemu ciaล‚u, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

26. Wysล‚awiajcie Boga niebios, Albowiem na wieki trwa ล‚aska jego!

Barech โ€“ bล‚ogosล‚awieล„stwo po posiล‚ku

Bล‚ogosล‚awiony jest nasz Bรณg, z ktรณrego wล‚asnoล›ci spoลผywaliล›my i przez ktรณrego dobroฤ‡ ลผyjemy. Bล‚ogosล‚awiony On i bล‚ogosล‚awione Jego imiฤ™.

Napeล‚niamy czwarty kielich i otwieramy drzwi dla Eljasza. Wszyscy powstajฤ….

Jan Chrzciciel, o ktรณrym Jezus powiedziaล‚, ลผe przyjdzie przed Nim, wypeล‚niล‚ rolฤ™ Eliasza. Prorok Malachiasz napisaล‚: Oto ja posyล‚am mojego anioล‚a, aby mi przygotowaล‚ drogฤ™ przede mnฤ…. Potem nagle przyjdzie do swej ล›wiฤ…tyni Pan, ktรณrego oczekujecie, to jest anioล‚ przymierza, ktรณrego pragniecie (Mal. 3:1). Odnoล›nie Jana Chrzciciela jest napisane: Na pustyni wystฤ…piล‚ Jan Chrzciciel i gล‚osiล‚ chrzest upamiฤ™tania na odpuszczenie grzechรณw. I wychodziล‚a do niego caล‚a kraina judzka i wszyscy mieszkaล„cy Jerozolimy, a on chrzciล‚ w rzece Jordanie wyznajฤ…cych grzechy swoje. (โ€ฆ) A gล‚osiล‚ mรณwiฤ…c: Idzie za mnฤ… mocniejszy niลผ ja, ktรณremu nie jestem godzien, schyliwszy siฤ™, rozwiฤ…zaฤ‡ rzemyka u sandaล‚รณw jego (Mar. l:4,5,7).

Beica

Ugotowane jajko jest symbolem ofiary, ktรณra nie moลผe byฤ‡ juลผ skล‚adana poniewaลผ ล›wiฤ…tynia zostaล‚a zniszczona. Jajko jest symbolem ลผycia i wskazuje na ofiarฤ™ za ลผycie tych, ktรณrym zostaล‚o przebaczone.

Zeroa (koล›ฤ‡ udowa baranka)

Koล›ฤ‡ udowa baranka przypomina o barankach, ktรณre nie bฤ™dฤ… juลผ skล‚adane w ofierze. Jest napisane: Na miejsce, ktรณre Pan, Bรณg wasz, wybierze na mieszkanie dla swego imienia, bฤ™dziecie przynosiฤ‡ wszystko, co wam dziล› nakazujฤ™: (โ€ฆ) Strzeลผ siฤ™, abyล› nie skล‚adaล‚ ofiar caล‚opalnych na kaลผdym miejscu, ktรณre zobaczysz. Ale swoje ofiary caล‚opalne bฤ™dziesz skล‚adaล‚ tylko na miejscu, ktรณre Pan wybierze w jednym z Twoich plemion, i tam bฤ™dziesz czyniล‚ wszystko co Ja ci nakazujฤ™ (V Mojลผ. 12:11.13,14).

Miejscem, jakie Bรณg wybraล‚ byล‚a Gรณra ลšwiฤ…tynna w Jerozolimie. Od czasu, gdy w roku 70 n.e. ล›wiฤ…tynia zostaล‚a zniszczona przez Rzymian, nie skล‚ada siฤ™ ofiar. Wierzฤ…cy w Jezusa nie muszฤ… skล‚adaฤ‡ ofiar, poniewaลผ ofiara Jezusa przyniosล‚a nam odkupienie. On daล‚ swoje ลผycie w ofierze, abyล›my mieli ลผycie. Tak jak powiedziaล‚ Jezus: Dlatego Ojciec miล‚uje mnie, iลผ ja kล‚adฤ™ ลผycie swoje, aby je znowu wziฤ…ฤ‡. Nikt mi go nie odbiera, ale Ja kล‚adฤ™ je z wล‚asnej woli (Jan 10:17-18).

Kielich odkupienia

Napeล‚nia siฤ™ trzeci kielich. Ten kielich jest symbolem boลผej obietnicy odkupienia z niewoli. To jest ten kielich, ktรณry Jezus podczas ostatniej wieczerzy podniรณsล‚ i powiedziaล‚: Ten kielich to jest krew moja Nowego Przymierza, ktรณra siฤ™ za wielu wylewa na odpuszczenie grzechรณw (Mat. 26:28).Jezus umarล‚, aby przynieล›ฤ‡ nam odkupienie, aby przywrรณciฤ‡ nas do relacji z Bogiem, tak jak baranek paschalny zostaล‚ ofiarowany, aby przynieล›ฤ‡ nam odkupienie.

Dla wierzฤ…cych w Jezusa, ten kielich symbolizuje Jego odkupieล„czฤ… ofiarฤ™ za nasze grzechy, a takลผe, ลผe zostaล‚o nam przebaczone z powodu Jezusa. Dla niewierzฤ…cych w Jezusa, kielich ten symbolizuje odkupienie naszych przodkรณw z niewoli egipskiej.

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty- Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, Stwรณrco owocu winoroล›li.

Jeล›li wierzysz w swoim sercu wypij trzeci kielich.

Korech

Z dolnej macy bierzemy kawaล‚ek oraz kawaล‚ek chrzanu i maczamy je w charosecie.

Tak jak jemy sล‚odkie po gorzkim, tak nasz Bรณg przyniรณsล‚ sล‚odkoล›ฤ‡ w miejsce zgorzknienia w ลผyciu naszych przodkรณw. Gorzkie zioล‚a sฤ… symbolem cierpienia, sล‚ona woda jest symbolem ล‚ez, pietruszka jest symbolem gaล‚ฤ…zki hizopu, a wino jest symbolem krwi. Sล‚odka ma przypominaฤ‡ o zaprawie murarskiej, ktรณrฤ… ลปydzi byli zmuszani wyrabiaฤ‡ w Egipcie.

Szulchan Orech โ€“ Posiล‚ek paschalny

Tu jemy posiล‚ek zaczynajฤ…c od jajka.

Cafun โ€“ afikomen

Afikomen jest przyniesiony i rozdany wszystkim. Jest to ten drugi kawaล‚ek ล›rodkowej macy wczeล›niej przeล‚amanej i schowanej.

Odnoล›nie afikomenu jest napisane:

I wziฤ…wszy chleb, i podziฤ™kowawszy ล‚amaล‚ i dawaล‚ im mรณwiฤ…c: To jest ciaล‚o moje, ktรณre siฤ™ za was daje; czyล„cie to na mojฤ… pamiฤ…tkฤ™ (ลuk. 22:19). Jezus rzekล‚ im: Zaprawdฤ™ powiadam wam, nie Mojลผesz daล‚ wam chleb z nieba, ale Ojciec mรณj daje wam prawdziwy chleb z nieba. Albowiem chleb Boลผy to ten, ktรณry z nieba zstฤ™puje i daje ล›wiatu ลผywot. Wtedy rzekli do niego: Panie! Dawaj nam zawsze tego chleba! Odpowiedziaล‚ im Jezus: Ja jestem chlebem ลผywota; kto do mnie przychodzi, nigdy ล‚aknฤ…ฤ‡ nie bฤ™dzie, a kto wierzy we mnie nigdy pragnฤ…c nie bฤ™dzie. (โ€ฆ) Ja jestem chlebem ลผywota. Ojcowie wasi jedli mannฤ™ na pustyni i poumierali. Tu natomiast jest chleb, ktรณry zstฤ™puje z nieba, aby nie umarล‚ ten kto go spoลผywa. (โ€ฆ) a chleb, ktรณry ja dam to ciaล‚o moje, ktรณre ja oddam za ลผywot ล›wiata

To jest ta ล›rodkowa maca, ktรณra byล‚a przeล‚amana, schowana, przyniesiona z powrotem, jeszcze raz ล‚amana i rozdana wszystkim tak, jak powiedziaล‚ Jezus: To jest ciaล‚o moje, ktรณre siฤ™ za was daje. Afikomen znaczy PRZYSZEDลEM.

Tak jak maca jest niezakwaszona, pociฤ™ta, przekล‚uta, tak nasz Mesjasz byล‚ bez grzechu, poraniony przez Rzymian, i przekล‚uty przez gwoลบdzie i ลผoล‚nierskie ostrze. Dla wierzฤ…cych w Jezusa afikomen symbolizuje Jego odkupieล„czฤ… ofiarฤ™ za nasze grzechy, aby doprowadziฤ‡ nas do pokoju z Bogiem. Dla tych, ktรณrzy nie wierzฤ… w Jezusa, jest to chleb odkupienia, ktรณrzy nasi przodkowie jedli w czasie wyjล›cia z Egiptu.

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry wywodzi chleb z ziemi.Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry przyniรณsล‚ nam chleb z nieba.

Jeล›li wierzysz w swoim sercu, zjedz macฤ™.

Maror โ€“ Gorzkie zioล‚a

Moci Maca

Rachac โ€“ obmywanie rฤ…k

Myje siฤ™ rฤ™ce przed jedzeniem macy, polewajฤ…c wodฤ… dwukrotnie prawฤ… rฤ™kฤ™ i dwukrotnie lewฤ… rฤ™kฤ™, a nastฤ™pnie odmawia poniลผsze bล‚ogosล‚awieล„stwo. Wล‚aล›ciwym jest, aby prowadzฤ…cemu seder przynieล›ฤ‡ wodฤ™ i miseczkฤ™ do stoล‚u sederowego.

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ลšwiata, ktรณry uล›wiฤ™ciล‚ nas Swoimi przykazaniami i nakazaล‚ nam obmywanie rฤ…k.

Jemy chrzan i wypowiadamy:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry uล›wiฤ™ciล‚ nas swoimi przykazaniami i nakazaล‚ nam jedzenie maroru.

Wypowiada siฤ™ bล‚ogosล‚awieล„stwo nad zakrytฤ… macฤ…:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry wywodzi chleb z ziemi.

Mace zostajฤ… odkryte, dolnฤ… macฤ™ odkล‚ada siฤ™, a nastฤ™pnie wypowiadane jest poniลผsze bล‚ogosล‚awieล„stwo, podczas gdy gรณrna i ล›rodkowa maca sฤ… podniesione:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry uล›wiฤ™ciล‚ nas swoimi przykazaniami i nakazaล‚ nam jedzenie macy.

Wszyscy jedzฤ… macฤ™ gรณrnฤ… i ล›rodkowฤ… wspierajฤ…c siฤ™ na lewym boku.

Przykrywa siฤ™ macฤ™ i bierze kielich do rฤ™ki

Dziฤ™kujemy Ci, Boลผe za Twoje odkupienie, ktรณre nam daล‚eล›, odkupienie z niewoli egipskiej, ktรณre nam daล‚eล› przez ล›mierฤ‡ pierworodnych w Egipcie. Odkupienie, ktรณre nam daล‚eล› przez ล›mierฤ‡ Boลผego Syna. Jest napisane: โ€œAlbowiem Bรณg tak umiล‚owaล‚ ล›wiat, ลผe Syna swojego jednorodzonego daล‚, aby kaลผdy, kto weล„ wierzy, nie zginฤ…ล‚, ale miaล‚ ลผywot wieczny (Jan 3:16).

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, Stwรณrco owocu winoroล›li.

Wypija siฤ™ drugi kielich wina, wspierajฤ…c siฤ™ na lewym boku.

Przykrywa siฤ™ mace i zostaje podniesiony drugi kielich.

Dlatego winniล›my dziฤ™kowaฤ‡, gล‚osiฤ‡ chwaล‚ฤ™, sล‚awiฤ‡, wychwalaฤ‡, wynosiฤ‡, wysล‚awiaฤ‡, bล‚ogosล‚awiฤ‡, wywyลผszaฤ‡ i wielbiฤ‡ Tego, ktรณry uczyniล‚ naszym ojcom i nam cud: zaprowadziล‚ nas z niedoli do wolnoล›ci, ze smutku do radoล›ci, z ลผaล‚oby na ล›wiฤ™to, z ciemnoล›ci do wielkiego ล›wiatล‚a, z poddaล„stwa do wybawienia. Zaล›piewajmy Mu nowฤ… pieล›ล„: Chwalcie Pana!

Dobre miejsce na zaล›piewanie jakiejล› pieล›ni uwielbiajฤ…cej. Stawia siฤ™ kielich z powrotem na stole i odkrywa mace.

Chwalcie Pana!Chwalcie sล‚udzy Pana, chwalcie Imiฤ™ Pana.

Niech bฤ™dzie Imiฤ™ Pana bล‚ogosล‚awione teraz i na wieki.

Od wschodu do zachodu sล‚oล„ca wychwalane jest Imiฤ™ Pana.

Pan gรณruje nad wszystkimi narodami, nad niebiosami Jego chwaล‚a.Ktรณลผ jest jak nasz Pan, nasz Bรณg, ktรณry zasiada na wysokoล›ciach.Ktรณry pochyla siฤ™, by oglฤ…daฤ‡ niebo i ziemiฤ™.

Podnosi z prochu biedaka, z popioล‚u dลบwiga ubogiego, by posadziฤ‡ go z dostojnikami jego ludu.Sprawia, ลผe zaludnia siฤ™ dom niepล‚odnej i matka raduje siฤ™ synami.

Chwalcie Pana!Gdy Izrael wychodziล‚ z Egiptu, Dom Jakuba spoล›rรณd obcego ludu, staล‚ siฤ™ Juda jego ล›wiฤ™tym ludem, Izrael jego wล‚asnoล›ciฤ….Morze to ujrzaล‚o i cofnฤ™ล‚o siฤ™, Jordan zawrรณciล‚.

Gรณry podskakiwaล‚y jak owce, pagรณrki jak jagniฤ™ta.Czemu, o morze, cofasz siฤ™, a Ty Jordanie zawracasz?Czemu, o gรณry, podskakujecie jak owce, a wy pagรณrki โ€“ jak jagniฤ™ta?

Drลผyj przed Bogiem, ziemio, przed Bogiem Jakuba, ktรณry skaล‚ฤ™ zamienia w jezioro, a krzemieล„ w ลบrรณdล‚o.

Maror (gorzkie zioล‚a, np. chrzan) jest podnoszony i pokazywany wszystkim, podczas gdy czytany jest poniลผszy fragment.

Dlaczego jemy maror, gorzkie zioล‚a? Dlatego, ลผe Egipcjanie uczynili gorzkim ลผycie naszych ojcรณw w Egipcie, jak jest napisane: โ€œUstanowiono przeto nad nimi nadzorcรณw paล„szczyลบnianych, aby go gnฤ™bili ciฤ™ลผkimi robotami; budowano wtedy dla faraona miasta โ€“ spichlerze: Pitom i Ramses. Lecz im bardziej go gnฤ™bili, tym wiฤ™cej siฤ™ rozmnaลผaล‚ i rozrastaล‚; i bano siฤ™ synรณw izraelskich. Egipcjanie zmuszali synรณw izraelskich do ciฤ™ลผkich robรณt. I uprzykrzali im ลผycie uciฤ…ลผliwฤ… robotฤ… i przy cegล‚ach i rรณลผnฤ… pracฤ… w polu. Wszystkie te prace wykonywali pod przymusem (II Mojลผ. 1:11-14). Gorzkie zioล‚a przypominajฤ… nam o smutku, przeล›ladowaniach i cierpieniach naszego ludu poprzez wieki.

Przeล‚amana maca jest podnoszona i pokazywana wszystkim, podczas gdy czytany jest poniลผszy fragment.

Dlaczego jemy macฤ™? Dlatego, ลผe nie zdฤ…ลผyล‚o wyrosnฤ…ฤ‡ ciasto, ktรณre zagniatali nasi przodkowie, gdy objawiล‚ siฤ™ im Krรณl krรณlรณw, ลšwiฤ™ty, niech bฤ™dzie bล‚ogosล‚awiony, i wybawiล‚ ich, jak jest napisane: Ciasto, ktรณre wynieล›li z Egiptu, upiekli jako placki macy, bo nie wyrosล‚o, gdyลผ byli wygnani z Egiptu i nie mogli siฤ™ ociฤ…gaฤ‡, tak ลผe zapasรณw jedzenia teลผ sobie nie robili.

Maca nie tylko jest nie wyroล›niฤ™ta, ale rรณwnieลผ przekล‚uwana i rozrywana podczas pieczenia. Chleb, ktรณry jest bez zakwasu (droลผdลผy) przypomina nam, ลผe nasz Mesjasz byล‚ bez grzechu. Przekล‚uwanie i rozrywanie przypomina nam, ลผe nasz Mesjasz byล‚ przekล‚uty i wzgardzony tak, jak mรณwi pismo: Wtedy spojrzฤ… na mnie , na tego ktรณrego przebodli, i bฤ™dฤ… opล‚akiwaฤ‡, jak opล‚akuje siฤ™ jedynaka, i bฤ™dฤ… gorzko biadaฤ‡ nad nim, jak gorzko biadajฤ… nad pierworodnym (Zach. 12:10). Prorok Izajasz powiedziaล‚: Lecz on zraniony jest za wystฤ™pki nasze, starty za winy nasze. Ukarany zostaล‚ dla naszego zbawienia, a jego ranami jesteล›my uleczeni (Izaj. 53:5).

Jako naล›ladowcy Mesjasza dodajemy Dziฤ™kczynienie, wiedzฤ…c, ลผe nawet gdyby Bรณg daล‚ nam tylko odkupienie przez ล›mierฤ‡ Mesjasza โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Ale On uczyniล‚ znacznie wiฤ™cej. Jezus powiedziaล‚: Przyszedล‚em abyล›cie mieli ลผycie i to ลผycie w obfitoล›ci. Daje nam rรณwnieลผ pokรณj, gdy poznajemy Go jako Mesjasza.

Raban Gamaliel mawiaล‚: Kaลผdy, kto w Pesach nie objaล›nia tych trzech rzeczy, nie wypeล‚nia obowiฤ…zku. Sฤ… to:

โ€“ Ofiara Pesachowa (korban pesach).

โ€“ Maca.

โ€“ Maror (gorzkie zioล‚a).

Spoglฤ…da siฤ™ na zeroa (koล›ฤ‡ z kawaล‚kiem miฤ™sa) na talerzu sederowym:

Dlaczego ofiara pesachowa, ktรณrฤ… ojcowie nasi spoลผywali, gdy istniaล‚a ลšwiฤ…tynia?

Dlatego, ลผe ominฤ…ล‚ ลšwiฤ™ty, niech bฤ™dzie bล‚ogosล‚awiony, domy naszych ojcรณw w Egipcie, jak jest napisane.

I gdy wasze dzieci zapytajฤ…: Co to znaczy?, odpowiecie: 

To jest ofiara pesachowa ofiarowana Bogu, ktรณry ominฤ…ล‚ domy synรณw Izraela w Egipcie, gdy uderzyล‚ plagฤ… Egipt, a oszczฤ™dziล‚ nasze domy.

I lud pochyliล‚ siฤ™ i oddaล‚ pokล‚on.

Jest takลผe napisane: 

Znฤ™cano siฤ™ nad nim, lecz on znosiล‚ to w pokorze i nie otworzyล‚ swoich ust, jak jagniฤ™ na rzeลบ prowadzone i jak owca przed tymi, ktรณrzy ja strzygฤ…, zamilkล‚ i nie otworzyล‚ swych ust (Izaj. 53.7).

Takลผe Jan widzฤ…c Jezusa idฤ…cego do niego, rzekล‚: Oto Baranek Boลผy, ktรณry gล‚adzi grzech ล›wiata (Ew. Jana 1:29).

Kielich sฤ…du

Za kaลผdym razem, gdy wymieniana jest jakaล› plaga, wylewana jest czฤ™ล›ฤ‡ wina (zanurzajฤ…c palec wskazujฤ…cy w kielichu lub przechylajฤ…c nieco kielich wylewana jest kropla wina).

1. Krew

2. ลปaby

3. Wszy

4. Rozwล›cieczone zwierzฤ™ta

5. Zaraza6. Wrzody

7. Grad

8. Szaraล„cza

9. Ciemnoล›ฤ‡

10. Zabicie pierworodnych

Dziฤ™kczynienie

Za ile dobrodziejstw winniล›my dziฤ™kowaฤ‡ Wszechobecnemu:

Gdyby tylko wyprowadziล‚ nas z Egiptu, ale nie osฤ…dziล‚ ich โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby osฤ…dziล‚ ich, ale nie osฤ…dziล‚ ich boลผkรณw โ€“ wystarczyล‚oby nam!Gdyby osฤ…dziล‚ ich boลผkรณw, ale nie zabiล‚ ich pierworodnych โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby zabiล‚ ich pierworodnych, ale nie daล‚ nam ich bogactw โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby daล‚ nam ich bogactwa, ale nie rozdzieliล‚ dla nas morza โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby rozdzieliล‚ dla nas morze, ale nie przeprowadziล‚ nas przez jego ล›rodek po suchym lฤ…dzie โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby przeprowadziล‚ nas przez ล›rodek morza po suchym lฤ…dzie, ale nie wtrฤ…ciล‚ do morza naszych przeล›ladowcรณw โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby wtrฤ…ciล‚ do niego naszych przeล›ladowcรณw, ale nie zaspokajaล‚ naszych potrzeb na pustyni przez czterdzieล›ci lat โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby zaspokajaล‚ nasze potrzeby na pustyni przez czterdzieล›ci lat, ale nie karmiล‚ nas mannฤ… โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby karmiล‚ nas mannฤ…, ale nie obdarzyล‚ nas szabatem ย— wystarczyล‚oby nam!

Gdyby obdarzyล‚ nas szabatem, ale nie przywiรณdล‚ nas do Gรณry Synaj โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby przywiรณdล‚ nas do Gรณry Synaj, ale nie daล‚ nam Tory โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby daล‚ nam Torฤ™, ale nie wprowadziล‚ nas do Erec Jisrael (ziemi Izraela) โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Gdyby wprowadziล‚ nas do Erec Jisrael, ale nie zbudowaล‚ dla nas ล›wiฤ…tyni โ€“ wystarczyล‚oby nam!

Odpowiedลบ:

Byliล›my niewolnikami faraona w Egipcie i wyprowadziล‚ nas Pan, nasz Bรณg, mocna rฤ™kฤ… i wyciฤ…gniฤ™tym ramieniem. A gdyby Bรณg nie wyprowadziล‚ naszych ojcรณw z Egiptu, nadal bylibyล›my my i synowie nasi, i synowie naszych synรณw niewolnikami faraona w Egipcie. Nawet gdybyล›my wszyscy byli mฤ™drcami, wszyscy rozumnymi, wszyscy doล›wiadczonymi, biegล‚ymi w nauce Tory, to i tak musielibyล›my wypeล‚niaฤ‡ przykazanie, by opowiadaฤ‡ o Wyjล›ciu z Egiptu. Kaลผdy kto przymnaลผa opowiadanie o Wyjล›ciu z Egiptu, zasล‚uguje na pochwaล‚ฤ™.

Zdarzyล‚o siฤ™, ลผe rabi Eliezer, rabi Jehoszua, rabi Elazar Ben Azarja, rabi Akiwa i rabi Tarfon siedzieli w Bnej Brak wsparci na boku i przez caล‚ฤ… noc opowiadali o Wyjล›ciu z Egiptu. Rabi Elazar Ben Azarja powiedziaล‚: mam siedemdziesiฤ…t lat, a nie potrafiล‚em dowieล›ฤ‡, ลผe opowiadanie o Wyjล›ciu ma siฤ™ odbywaฤ‡ w nocy. Wtedy wyjaล›niล‚ to Ben Zoma: Jest napisane, abyล› pamiฤ™taล‚ dzieล„ twojego wyjล›cia z Egiptu przez wszystkie dni twojego ลผycia. Dni twojego ลผycia oznaczajฤ… dni, a wszystkie dni twojego ลผycia to takลผe noce. Mฤ™drcy mรณwiฤ…: dni twojego ลผycia to tylko ten ล›wiat, a wszystkie dni twojego ลผycia, to takลผe czasy Mesjasza.

Jako wierzฤ…cy w Mesjasza moลผemy siฤ™ radowaฤ‡, ลผe moลผemy zachowywaฤ‡ Paschฤ™ w czasach Jezusa, naszego Mesjasza. Bล‚ogosล‚awiony jest Bรณg, ktรณry daล‚ Torฤ™ swojemu ludowi Izraelowi. Tora mรณwi o czterech synach: jeden jest mฤ…dry a drugi przeciwnie, niegodziwy, jeden jest nieล›wiadomy, i jeden taki, ktรณry nie umie postawiฤ‡ pytania.

Mฤ…dry syn pyta: Jakie sฤ… ล›wiadectwa, ustawy i prawa, ktรณre nakazaล‚ nam speล‚niaฤ‡ nasz Haszem, nasz Bรณg? Jemu trzeba przedstawiฤ‡ caล‚e prawa Pesachu, aลผ do najdrobniejszych szczegรณล‚รณw o afikomen.

Niegodziwy syn pyta: Na co wam ta uroczystoล›ฤ‡? Dla was, a nie dla mnie, powiada. Mรณwiฤ…c โ€œwasโ€ wyล‚ฤ…cza siebie z tego i dlatego powiedz mu wyraลบnie: Z powodu tego, co Bรณg uczyniล‚ dla mnie wyprowadzajฤ…c mnie z Egiptu czyniฤ™ to. Jest konieczne, aby kaลผdy patrzyล‚ na siebie, jakby to on osobiล›cie byล‚ wyprowadzony z Egiptu.

Podobnie konieczne jest, aby kaลผda osoba miaล‚a swojฤ… osobistฤ… relacjฤ™ z Bogiem. Nie wystarczy, aby ktoล› miaล‚ kogoล› z rodziny albo przyjaciela wierzฤ…cego w Jezusa. Kaลผda osoba musi osobiล›cie przyjฤ…ฤ‡ Jezusa jako Mesjasza i jego odkupieล„czฤ… ofiarฤ™. Tak jak powiedziaล‚ Yochanan ben Zachariah (Jan Chrzciciel w Ew. ลukasza 3:8): A nie prรณbujcie wmawiaฤ‡ w siebie: Ojca mamy Abrahama; powiadam wam bowiem, ลผe Bรณg moลผe z tych kamieni wzbudziฤ‡ dzieci Abrahamowi. Syn nieล›wiadomy zapytaล‚: Co to znaczy? Jemu odpowiesz: Mocฤ… swej rฤ™ki wyprowadziล‚ nas Bรณg z Egiptu, z domu niewoli. A tego, ktรณry nie umie postawiฤ‡ pytania, zagadniesz sam, bo jest napisane: Powiesz swojemu synowi tego dnia: Ze wzglฤ™du na to co uczyniล‚ mi Bรณg, ลผe wyszedล‚em z Egiptu, to czyniฤ™.

Niegdyล› ojcowie nasi byli baล‚wochwalcami. Ale Bรณg wybraล‚ Abrahama i przeprowadziล‚ go przez caล‚ฤ… ziemiฤ™ kananejskฤ… obiecujฤ…c daฤ‡ jฤ… jemu i jego potomstwu. I choฤ‡ Jakub wraz z synami poszedล‚ do Egiptu, to Bรณg wyliczyล‚ koniec niewoli i uczyniล‚ to, co zapowiedziaล‚ Abrahamowi: Wiedz dobrze, ลผe potomstwo twoje przebywaฤ‡ bฤ™dzie jako przychodnie w ziemi, ktรณra do nich naleลผeฤ‡ nie bฤ™dzie i bฤ™dฤ… tam niewolnikami, i bฤ™dฤ… ich ciemiฤ™ลผyฤ‡ przez czterysta lat. Lecz ja takลผe sฤ…dziฤ‡ bฤ™dฤ™ narรณd, ktรณremu jako niewolnicy sล‚uลผyฤ‡ bฤ™dฤ…; a potem wyjdฤ… z wielkim dobytkiem (I Mojลผ. 15,13-14). Oto co miaล‚o staฤ‡ siฤ™ z naszymi ojcami i z nami. Bo nie jeden tylko wrรณg chciaล‚ nas zgล‚adziฤ‡, ale w kaลผdym pokoleniu ktoล› chce nas zgล‚adziฤ‡. A ลšwiฤ™ty, niech bฤ™dzie bล‚ogosล‚awiony, ratuje nas z ich rฤ…k.

W Ksiฤ™dze Powtรณrzonego Prawa czytamy: Zabล‚ฤ…kanym Aramejczykiem byล‚ mรณj ojciec i zstฤ…piล‚ do Egiptu, i przebywaล‚ tam jako obcy przybysz w nielicznej garstce, lecz staล‚ siฤ™ potฤ™ลผnym narodem. Lecz Egipcjanie ลบle siฤ™ z nami obchodzili, uciskali nas i nakล‚adali na nas ciฤ™ลผkฤ… pracฤ™ przymusowฤ…. My zaล› woล‚aliล›my do Pana, Boga naszych ojcรณw, i Pan wysล‚uchaล‚ naszego gล‚osu, i wejrzaล‚ na naszฤ… udrฤ™kฤ™ i mozรณล‚ oraz na nasz ucisk. I wyprowadziล‚ nas Pan z Egiptu rฤ™kฤ… moลผnฤ… i podniesionym ramieniem wล›rรณd wielkiej zgrozy, znakรณw i cudรณw (5 Mojลผ. 26,5-8). Nie anioล‚, ale sam Bรณg Wszechmogฤ…cy wyprowadziล‚ Izraelitรณw wล›rรณd znakรณw i cudรณw:

Magid

W czasie paschalnej wieczerzy sederowej moลผemy identyfikowaฤ‡ siฤ™ z doล›wiadczeniami naszych przodkรณw, gdy wspominamy jak Bรณg daล‚ im fizycznฤ… wolnoล›ฤ‡ wyprowadzajฤ…c ich z Egiptu. Poprzez Paschฤ™ Mesjasza, wspominamy Jego ofiarฤ™ i wkraczamy w duchowฤ… wolnoล›ฤ‡ od grzechรณw, jakฤ… nam daล‚.

Przeล‚amanฤ…, odkrytฤ… macฤ™, podnosi siฤ™ w taki sposรณb, aby kaลผdy mรณgล‚ ja zobaczyฤ‡, nastฤ™pnie wszyscy uczestnicy sederu wypowiadajฤ… sล‚owa:

To jest chleb niedoli, ktรณry nasi ojcowie jedli w ziemi egipskiej. Kaลผdy, kto jest gล‚odny, niech wstฤ…pi i je. Kaลผdy, kto jest w potrzebie, niech wstฤ…pi i obchodzi Pesach. W tym roku tu, w przyszล‚ym w EREC JISRAEL (ziemi Izraela), w tym roku jako niewolnicy, a w przyszล‚ym โ€“ jako ludzie wolni.

Talerz wraca na stรณล‚, przykrywa siฤ™ macฤ™, a drugi z czterech kielichรณw napeล‚nia siฤ™ winem. Najmล‚odszy z obecnych zadaje cztery pytania.

Czym rรณลผni siฤ™ ta noc od wszystkich innych nocy?1. Kaลผdej nocy jemy kwaszony chleb oraz macฤ™. Dlaczego tej nocy jemy tylko macฤ™?2. Kaลผdej nocy jemy warzywa i zioล‚a rรณลผnego rodzaju. Dlaczego tej nocy jemy tylko gorzkie?3. Kaลผdej nocy ani razu nie maczamy naszych ziรณล‚. Dlaczego tej nocy maczamy je dwa razy?4. Kaลผdej nocy jemy i prosto, i wspierajฤ…c siฤ™ na boku. Dlaczego tej nocy jemy wspierajฤ…c siฤ™ tylko na boku?

Urchac

Umyj swoje rฤ™ce bez odmawiania bล‚ogosล‚awieล„stwa.

Karpas

Kaลผdy bierze i zanurza natkฤ™ pietruszki, seler lub rzodkiewkฤ™, w sล‚onej wodzie i wszyscy wypowiadajฤ… modlitwฤ™:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, Stwรณrco owocu ziemi.

Wszyscy odpowiadajฤ…: Amen.

Wszyscy jedzฤ… pietruszkฤ™.

Wino przypomina nam krew baranka paschalnego, a pietruszka przypomina gaล‚ฤ…zkฤ™ hizopu, ktรณrฤ… ลปydzi maczali we krwi, aby zaznaczyฤ‡ odrzwia swoich domรณw. Sล‚ona woda ma przypominaฤ‡ o ล‚zach przelanych w Egipcie, a takลผe Morze Czerwone. Tak jak Bรณg widzฤ…c krew na odrzwiach omijaล‚ domy Izraelitรณw, tak przechodzi ponad naszymi grzechami, gdy szukamy ratunku w ofierze Mesjasza.

Jachac

Maca znajduje siฤ™ w naczyniu skล‚adajฤ…cym siฤ™ z trzech czฤ™ล›ci. Wyjmuje siฤ™ ล›rodkowฤ… macฤ™ i ล‚amie na pรณล‚. Jednฤ… poล‚owฤ™ chowa siฤ™ z powrotem do naczynia, druga poล‚owฤ™ zawija siฤ™ w chustฤ™ i odkล‚ada na pรณลบniej, na afikomen.

Powรณd, dla ktรณrego ล‚amie siฤ™ ล›rodkowฤ… mace w tradycji ลผydowskiej nie jest jasny. Niektรณrzy rabini twierdzฤ…, ลผe jest to symbol Abrahama, Izaaka i Jakuba; inni, ลผe oznacza to kapล‚anรณw, Lewitรณw i resztฤ™ ludu Izraela. Jednak ลผadna z tych interpretacji nie wyjaล›nia, dlaczego ล‚amana jest ล›rodkowa maca. Jako mesjanistyczni wierzฤ…cy rozumiemy, ลผe ta trzyczฤ™ล›ciowoล›ฤ‡ mรณwi o Bogu, ktรณry jest jeden, a ktรณry istnieje wiecznie jako Ojciec, Syn i Duch ลšwiฤ™ty.

Zapalanie ล›wiec paschalnych

Pani domu zapala ล›wiece paschalne i wypowiada bล‚ogosล‚awieล„stwo:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry nas uล›wiฤ™ciล‚ Swoimi przykazaniami i nakazaล‚ nam byฤ‡ ล›wiatล‚em ล›wiata.

Gdy przynosimy ล›wiatล‚o do naszego stoล‚u sederowego, niech nam ono przypomni, ลผe Pan zesล‚aล‚ naszego Mesjasza, ล›wiatล‚oล›ฤ‡ ล›wiata.

Kadesz โ€“ czyniฤ‡ ล›wiฤ™tym

Pierwszy kielich โ€“ kadesz oznacza czyniฤ‡ ล›wiฤ™tym, poniewaลผ Bรณg powiedziaล‚: Wyprowadzฤ™ was z niewoli egipskiej. Bรณg powoล‚aล‚ Izrael, aby byล‚ jego ล›wiฤ™tym ludem, oddzielonym od narodรณw wokoล‚o, tak jak powoล‚aล‚ wierzฤ…cych z kaลผdego narodu, aby byli Jego ล›wiฤ™tym ludem.

Napeล‚niajฤ…c pierwszy kielich mรณw:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty, Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, Stwรณrco owocu winoroล›li.Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty, Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, oddzielajฤ…cy ล›wiฤ™te od powszedniego, ล›wiatล‚o od ciemnoล›ci, Izraela od innych narodรณw, dzieล„ siรณdmy od szeล›ciu dni pracy. Oddzieliล‚eล› i uล›wiฤ™ciล‚eล› swรณj lud Swojฤ… ล›wiฤ™toล›ciฤ…. Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty, Pan, nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ลผe daล‚ nam doลผyฤ‡ i utrzymaล‚ nas, i przywiรณdล‚ nas do tego czasu.

Wypij pierwszy kielich wina opierajฤ…c siฤ™ na lewym boku.

Hagada opowiadanie

Hagada na ล›wiฤ™to Pesach opowiada i przypomina o Wyjล›ciu Izraelitรณw z Egiptu i plagach, jakie spadล‚y na Egipcjan. Opisuje powinnoล›ci mieszkaล„cรณw ลผydowskiego domu w dniu ล›wiฤ™ta, wymienia obowiฤ…zkowe potrawy na sederowym stole oraz symboliczne znaczenie kaลผdej z nich. Hagada podaje niezbฤ™dne do uczczenia ล›wiฤ™ta modlitwy. Hagada to porzฤ…dek wieczoru sederowego.

Gdy Bรณg wyprowadziล‚ naszych ojcรณw z Egiptu, nakazaล‚ im, aby jedli tylko niekwaszony (przaล›ny) chleb w czasie posiล‚ku paschalnego.

Przez siedem dni nie bฤ™dzie kwasu w domach waszych; kaลผdy bowiem, kto jeล›ฤ‡ bฤ™dzie kwaszone, usuniฤ™ty bฤ™dzie ze spoล‚ecznoล›ci Izraela, zarรณwno przybysz, jak i tubylec. Nie bฤ™dziecie jedli nic kwaszonego; we wszystkich siedzibach waszych jeล›ฤ‡ bฤ™dziecie przaล›niki (II Mojลผ. 12:19-20).

Przed rozpoczฤ™ciem Paschy usuwa siฤ™ caล‚y zakwas z domu, przeszukuje siฤ™ takลผe dom czy nie ma w nim najmniejszego nawet kawaล‚ka zakwasu. Przed rozpoczฤ™ciem ceremonii szukania zakwasu zapala siฤ™ ล›wiecฤ™ i wypowiada nastฤ™pujฤ…cฤ… modlitwฤ™:

Bล‚ogosล‚awiony jesteล› Ty โ€“ Pan โ€“ nasz Bรณg, Krรณl ล›wiata, ktรณry uล›wiฤ™ciล‚ nas swoimi przykazaniami i nakazaล‚ nam usuniฤ™cie zakwasu.

Trwa szukanie zakwasu. Gdy zakwas zostanie zebrany i bezpiecznie zapakowany, mรณwi siฤ™:

Caล‚y chames i zakwas, ktรณry znajduje siฤ™ w moim posiadaniu, ktรณrego nie widziaล‚em, albo ktรณrego nie usunฤ…ล‚em, niech bฤ™dzie uniewaลผniony i niech bฤ™dzie niczyj jak proch na ziemi.